مقدمه:
این گفتار بر مفهوم سلام الهی، ربوبیت، امامت، تهذیب نفس، و بلوغ معنوی تمرکز دارد. همچنین به نقش علم و عمل در سعادت ابدی، مفهوم خلافت، انتظار فرج، و جایگاه حکمت و عرفان عملی پرداخته می‌شود.
مفهوم سلام الهی نشان‌دهنده رفع همه حجاب‌ها و موانع است؛ فردی که خداوند به او سلام می‌کند، به مقام کمال و طهارت رسیده و حقیقت الهی در وجود او جریان دارد.
امامت و خلافت در مسیر هدایت بشری، دو جنبه اساسی دارند:
– جنبه اجتماعی: امام به‌عنوان پیشوای جامعه نقش‌آفرینی می‌کند.
– جنبه باطنی: امام به عنوان واسطه فیض الهی، ایصال به مطلوب حقیقی دارد یعنی نفوس آدمیان را نُشو و نما می‌بخشد.
تمام موجودات در مسیر کمال ابدی حرکت می‌کنند و انسان نیز باید با علم و عمل مسیر سعادت خود را طی کند.مرحوم سید بن طاووس رضوان‌الله‌علیه اشاره دارد که علم و عمل، راه تشریف‌یافتگی الهی است.
در مسیر معرفت، تفاوت میان نبی و امام آشکار می‌شود:
– نبی: دریافت‌کننده پیام الهی است.
– امام: این پیام را به منصه ظهور و عمل می‌رساند.
حضور یا غیبت امام، تغییری در نظام معرفتی افراد ندارد. تنها کسانی که علم و عمل را در زندگی خود دخالت داده‌اند، به ابدیت تامه می‌رسند.
بلوغ نفس یکی از اصول اساسی در مسیر عرفان است. بسیاری از انسان‌ها از نظر سنی بالغ هستند، اما نفس آن‌ها هنوز کودک است؛ چون اراده و معرفتشان رشد نکرده است.آقا امام حسین صلوات‌الله‌علیه می‌فرماید: “أنا قتیل العبرات”، یعنی مسیر عرفانی، حرکت از جهل به علم و از تنبلی به نشاط است.
سنخیت با خداوند به‌معنای رسیدن به مقام موحدین است. عرفاء بزرگی مانند مرحوم ملاهادی سبزواری و مرحوم علامه طباطبایی رضوان‌الله‌علیهما اشاره دارند که علم بدون تقوا، فاقد ارزش است؛ چرا که موحد حقیقی، هم در علم و هم در عمل صادق است.
انتظار فرج یعنی توجه دائمی به ذات الهی؛ حتی با ظهور آقا امام زمان صلوات‌الله‌علیه، مفهوم انتظار همچنان باقی می‌ماند، زیرا این انتظار ناظر بر دیدن خداوند و شهود حقایق است، نه صرفا ظهور خارجی یک فرد.
نتیجه‌گیری:
بلوغ معنوی و سنخیت با خداوند، نیازمند علم، عمل، تهذیب نفس و شهود حقایق الهی است. امام واسطه هدایت الهی است، و تنها کسانی که بلوغ معنوی دارند، می‌توانند او را ببینند و درک کنند.