مقدمه:
این سخنرانی به مفهوم سنخیت میان انسان و خداوند می‌پردازد و نگاهی فلسفی و عرفانی به وحدانیت الهی، حقیقت محمدیه، تهذیب نفس، و ارتباط انسان با ملکوت دارد.
خداوند در مقام ذات، قابل تعریف و تقسیم‌بندی نیست و هیچ حد و رسم ندارد. از نگاه مرحوم ملاصدرا رضوان‌الله‌علیه، خدا مطلق است، و مخلوقات مقید به ذات الهی هستند. انسان نیز در مسیر سلوک و تهذیب نفس دائماً ماهیت خود را تغییر داده و از نفس اماره به نفس مطمئنه می‌رسد.
درک پیامبر نزد عوام، محدود به وجود تاریخی اوست، اما در عرفان، حقیقت محمدیه به‌عنوان اولین جلوه الهی مطرح می‌شود. صادر اول، واسطه فیض الهی است و پیامبر تاریخی، تنها یکی از ظهورات آن حقیقت محمدیه است. از این منظر، ارتباط انسان با حقیقت پیامبر، وابسته به شناخت معرفت الهی است.
ماه مبارک رمضان فرصتی برای درک این حقیقت و وابستگی مطلق به خدا است. آنچه در مسیر تهذیب نفس مهم است، استواء و مداومت در سلوک است. فردی که در این مسیر شک می‌کند، نشانه‌ای از گناه و شرک خفی دارد؛ چرا که وابستگی‌های دنیوی، مانعی برای معرفت و شهود الهی محسوب می‌شود.
شاهنامه فردوسی رضوان‌الله‌علیه نیز در بخش‌هایی همچون کیخسرو و جام جم به حقیقت سنخیت با خدا اشاره دارد. عقل اول ، زمانی بر فرد افاضه می‌شود که در مسیر استواء و تهذیب نفس قرار بگیرد. اگر فرد از مسیر سلوک منحرف شود، در وابستگی‌های دنیا غرق می‌شود و از حقیقت عرفانی فاصله می‌گیرد.
نتیجه‌گیری:
سنخیت با خداوند، نه صرفاً در عبادات، بلکه در تفکر، رفتار و تهذیب دائمی نفس شکل می‌گیرد. ارتباط با حقیقت الهی، نیازمند وابستگی مطلق و دوری از وابستگی‌های مادی است. در این مسیر، فرد نه با وجود تاریخی پیامبر بلکه با حقیقت محمدیه ارتباط برقرار کرده و به درک وحدانیت الهی می‌رسد